محیط زیست

آلودگی اقیانوس ها ، تأثیرات و خطرات آن

آلودگی اقیانوس ها ، تأثیرات و خطرات آن

 

اُقیانوس که از واژه یونانی okeanus) Ωκεανός) گرفته شده‌است به پیکره‌های بزرگی از آب‌های شور گفته می‌شود که جزوی از آب کرهمی‌باشد و مرز آبی میان چند خشکی بزرگ و قاره را می‌سازد.

1024px-Seawifs_global_biosphere

پراکنش گیاهان در اقیانوس‌ها، چگالی سبزینه‌ها: آبی = کم، سبز = متوسط

اقیانوسهای جهان به تریب وسعت از این قراراند: 
اقیانوس آرام، اقیانوس اطلس، اقیانوس هند، اقیانوس منجمد جنوبی، اقیانوس منجمد شمالی

آلودگی اقیانوسها مشکل بزرگی است که هم بر اقیانوس و هم بر سایر بخشهای زمین تاثیرگذاشته و بطور مستقیم ارگانیسم های اقیانوسی و به طور غیر مستقیم سلامتی انسان را تهدید می کند. نشت نفت، زباله های سمی و دفع سایر مواد مضر از اصلی ترین عوامل آلوده کننده اقیانوس ها هستند. ضروری است میزان آگاهی مردم در این باره افزایش یابد چرا که با شناخت بیشتر آلوده کننده ها بهتر می توانند مانع افزایش آنها در آبهای اقیانوسها شوند.

زباله های سمی چیست؟

این زباله ها مود سمی هستند که به داخل اقیانوس ها ریخته می شوند. آنها به حیات بسیاری از گیاهان و جانوران اقیاوسها لطمه میزند و سلامتی انسانها را تهدید می کند. در واقع زباله های سمی خطرناک ترین آلاینده های اقیانوسی به شمار می آیند. در زنجیره غذایی یک ارگانیسم سمی بوسیله دیگری مثلا یک جانور بزرگتر خورده می شود این جانور هم بوسیله جانور دیگری خورده می شود که در نهایت بخشی از غذای ما انسانها را تشکیل می دهد. زباله های سمی از طریق گورستانها، زباله ها، معادن و مزارع به دریاها واقیانوسها راه پیدا می کنند. مواد شیمیایی مورد استفاه در مزارع و نیز فلزات سنگین کارخانجات می توانند اثر مخربی بر حیات دریا و بشر داشته باشند. بساری از ماهیگیران معتقدند که جمعیت زیادی از ماهیها بر اثر مواد شیمیایی سمی در حال نابودی است. سرب یکی از زیان آورترین مواد سمی آب اقیانوسها است. این ماده سمی می تواند به مغز، کلیه و دستگاه تناسلی آسیب برساند. همچنین نواقص بدو تولد را در کودکان به دنبال داشته باشد. تحقیقات نشان داده است این ماه سمی ضریب هوشی کودکان را پایین می آورد، در رشد آنها اختلال ایجاد می کند و زمینه بروز مشکلات شنیداری در آنها می شود. رنگهای صنعتی، باتریهای سربی، طعمه های ماهیگیری، برخی وسایل سرامیکی و لوله های آب سرب را وارد محیط می کند.

آلودگی کشتی ها:

آلاینده های شیمیایی نظیر گازوئیل از طریق اگزوز موتور کشتی های در حال حرکت وارد آب اقیانوسها شده و باعث آلودگی این آبها و مرگ جانوران دریایی می گردد.

دفع زباله:

دفع زباله درواقع دور ریز مواد سمی نظی زباله های انسانیف فاضلابها و مواد پلاستیکی به داخل آب اقیانوس ها می باشد. بسیاری از زباله هایی که در اوایل دهه ۱۹۹۰ به آب اقیانوسها ریخته شدند هنوز وجود دارند. یک از دلایل عمده ای که باعث ایجد این نوع آلودگی می گردد آن است که با بارش باران آب از کانالهای فاضلابی شهر سرریز می کند و آلاینده های موجود در فاضلابها وارد رودخانه ها و دریاهاو به دنبال آن اقیانوس ها شوند که این امر منجر به مرگ گیاهان و جانوران می شود( برای مثال حلقه های پلاستیکی که در دور گردن جانوران را گرفته و باعث خفگی می شود).

فاضلاب

فاضلاب ، آب باران زهکشی شده است که معمولا به آب رودخانه ها ،دریاچه ها و اقیانوسها ختم می شود. برای کاهش آلودگی ناشی از این آبها ضروری است مطمئن شویم آبی که به اقیانوسها می ریزد فاقد مواد آلاینده است چرا که حتی اگر مقدار این مواد کم باشد باز هم به محیط لطمه خواهد زد. برای کاهش اثرات منفی این مواد بر روی سلامتی انسانها می باید مقدار Waste Water را مدنظر داشته باشیم.

آلودگی ناشی از کشت و زرع:

مواد شیمیایی که برای از بین بردن حشرات و جانوران موذی به کار می روند ،کودهای شیمیایی و مواد شیمیایی یا طبیعی که برای رشد بهتر محصولات در کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرند از جمله دیگر آلاینده ها به شمار می روند.

با بارش باران مواد شیمیایی کودها و آفت کشها شسته و در نهایت وارد آب اقیانوسها می شوند. یک راه برای کاهش آلودگی ناشی از این کودها و حشره کش ها این است که بدانید که به چه میزان می باید از آنها استفاده کنید.

آلودگی نفت:

سالانه ۶۰ میلیون بشکه نفت وارد آب اقیانوسها می شود اما در اخبار صحبتی از آن به میان آورده نمی شود. چرا که این نفت طی یک فرایند طبیعی از لایه های سنگی نفت خیز به داخل آب اقیانوسها تراوش می کند . اما نگرانی که وجود دارد این است که سالیانه ۳۷ میلیون بشکه نفت به داخل آب اقیانوسها نشت می کند.

۳۶۳ میلیون گالن: زهکشی

بیشتر مواد زائد نفتی شهری و صنعتی وارد آب اقیانوسها شده و آنها را آلوده می کنند. مثل مواد زائد حاصل از سوخت روغن موتور.

۱۳۷ میلیون گالن : حفاظت و نگهداری

سالانه بر اثر نظافت کف کشتی ها و دیگر اقداماتی نظی این میلیون ها بشکه نفت وارد حوزه های آبی کشتی رانی می شود.

۹۲ میلیون گالن : گازهای آلاینده

آلودگی هوا ناشی از خودروها و فعالیت صنایع، سالانه صدها تن هیدروکربن وارد آب اقیانوسها می کند. میزان آلایندگی خودروها بسیار بالاست. با حرکت اتومبیل مشاهده می کنید دود زیادی از عقب خودرو خارج می شود. باران این آلاینده ها را شسته و به شکل باران اسیدی درمی آورد که موجب آلودگی آب اقیانوسها و مرگ ماهیها و سایر موجودات دریایی می شود.

۳۷ میلیون گالن : نشت عظیم نفت

تنها ۵ درصد از آلودگی اقیانوسها مربوط به تصادفات تانکرهای بزرگ هستند اما نشت ۳۷ میلیون بشکه می تواند تا مایل ها به حیات ساحلی و دریا لطمه وارد سازد.

۱۵ میلیون گالن : حفاری ساحلی

این حفاری می تواند منجر به آلودگی اقیانوسها شود.

بدیهی است که نوع اقلیم تاثیر شگرفی بر گیاهان و جانوران محیطهای طبیعی ، اقیانوسها و فعالیتهای بشری نظیر کشاورزی و … دارد که چگونگی این تاثیر بستگی به آن دارد که میزان تغییرات اقلیمی چقدر باشد و با چه سرعتی اتفاق بیافتند و چگونه این محیط بتواند خود را با شرایط جدید وفق دهد. گرم شدن کلی زمین بخشهای مختلف اقیانوسها را تحت الشعاع قرار می دهد. این پدیده موجب می شود آب اقیانوسها بالا بیاید واین جزایر همراه با گیاهان ، جانوران و حتی خانه های مردم و ساکنان آن به زیر آب برده شوند. از سوی دیگر رخداد این پدیده موجب گرم تر شدن آبهای اقیانوسی می گردد که بر اثر آن جلبکها که غذای تشکیل دهنده برخی انواع ماهیان هستند ، از بین می روند و با مرگ این ماهیها جانورانی که از آنها تغذیه می کردند دچار مشکل شوند و همین امر باعث ایجاد اختلال در زنجیره غذایی می گردد.

…….

اثرات آلودگی اقیانوس ها

 

۱- اثر مواد سمی در زندگی حیوانات دریایی

نشت مواد نفتی برای حیات موجودات آبزی بسیار خطرناک است . مواد نفتی منتشر شده در اقیانوس ها می‌تواند در آبشش ماهی‌ها و جانوران دریایی پر شود و باعث مشکلاتی در تنفس، حرکت و زندگی این موجودات و فرزندانشان شود

۲- اختلال در چرخه حیات تپه‌های مرجانی

مواد نفتی  درسطح آب جمع شده و مانع ورود نور به داخل آب و رسیدن آن به گیاهان دریایی می‌شوند و در نتیجه بر فرآیند فتوسنتز آنها تاثیر می‌گذارند. سوزش چشم، تحریکات پوستی ، مشکلات ریه و کبد از اثراتی هستند که این مواد می‌توانند در طولانی مدت بر زندگی جانوران دریایی داشته باشد.

۳- کاهش سطح اکسیژن محلول در آب

بسیاری از مواد زایدی که وارد آب اقیانوسها شده‌اند قابل تجزیه نیستند و سالها در داخل آب باقی مانده و با مصرف اکسیژن باعث کاهش آن می‌شوند و در نتیجه سطح اکسیژن آب کاهش یافته و  شانس بقای موجودات دریایی مثل والها، لاک پشت‌ها ،کوسه ها، دلفین‌ها و پنگوئن‌ها کاهش می‌یابد .

۴- ضعیف شدن سیستم تولید مثل موجودات دریایی

زباله‌های صنعتی و کشاورزی شامل مواد سمی و شیمیایی گوناگونی هستند که برای جانداران دریای بسیار خطرناک هستند. مواد شیمیایی مثل آفت‌کش‌ها می توانند در بافت‌های چربی این موجودات تجمع پیدا کنند و منجر به ضعیف شدن سیستم تولید مثل آنها شوند.

۵- تاثیر بر روی زنجیره غذایی

مواد شیمیایی مورد استفاده در صنعت و کشاورزی وارد رودخانه ها شده و از آنجا وارد اقیانوس‌ها می‌شوند. این ترکیبات حل نشده و در ته اقیانوس رسوب کرده و توسط موجودات کوچک آبزی مصرف می‌شوند. سپس این موجودات توسط حیوانات بزرگتر تغذیه شده و بدین ترتیب برکل چرخه غذایی تاثیر می‌گذارند.

۶-تاثیر بر سلامتی انسانها

موجودات دریایی که از مواد آلاینده اقیانوسها تغذیه کرده‌اند در زنجیره غذایی انسانها مورد استفاده قرار گرفته و بدین ترتیب سلامتی آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهند چون این مواد در بافت بدن انسانها تجزیه شده و می‌توانند منجر به سرطان ، نقص تولد و یا مشکلات طولانی مدت در سلامتی آنها شوند.

………….

مدنی

http://sinapress.ir/

http://www.ngdir.ir

نمایش بیشتر

سید محسن مدنی بجستانی

مهندس برق قدرت - فوق لیسانس علوم سیاسی

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا