عدم شفافیت در فساد صنعت دارو

به دلیل تخلفات شرکت‌های دارویی، قوانین جدیدی در راستای شفاف سازی اطلاعات آن‌ها وضع شده‌اند که از آن جمله می­توان به اطلاعات پرداخت شرکت­ها به پزشکان و نیز داده‌های حاصل از مطالعات بالینی اشاره کرد. در قوانین ایالات متحده آمریکا بیشترین سخت‌گیری مربوط به انتشار اجباری اطلاعات پرداخت به پزشکان است امّا داده‌های حاصل از مطالعات بالینی به صورتی داوطلبانه از طرف شرکت­ها افشا می‌گردند. در حالی‌که در اروپا عکس این موضوع صادق است. با وجودی که تعامل بین کادر پزشکی، موسسات درمانی و شرکت‌های دارویی برای منتهی شدن نتایج مطالعات به تولید دارو و نیز اطمینان از تجویز صحیح داروها ضروری و لازم است ، امّا در بسیاری از موارد پرداخت شرکت‌های دارویی به پزشکان، آشکارا با قصد رشوه بوده است.

یکی از برجسته­‌ترین مثال‌ها مربوط به شرکت Johnson & Johnson ^۱ است که در آوریل ۲۰۱۱ با پزشکان یونان، لهستان و رومانی توافق کرد که ۷۰ میلیون دلار بیشتر از هزینه‌های معمول به آنها بپردازد تا داروهای این شرکت را خریداری کنند. بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۶، بنگاه لهستانی این شرکت ۷/۶ میلیون دلار جهت مسافرت پزشکان و مقامات دولتی هزینه کرده است. به گفته­‌ی SEC ^۲ ، این شرکت بین سالهای ۲۰۰۰ الی ۲۰۰۷ در رومانی ۳/۵ میلیون دلار از طریق رشوه، سود کسب کرده است.

SEC در دسامبر سال ۲۰۱۲، شرکت Eli Lilly ^۳ را متهم به پرداخت رشوه به مقامات دولتی کشورهای روسیه، برزیل، چین و لهستان کرد. این شرکت بدون تأیید یا رد این ادعا ۲۹/۴ میلیون دلار جریمه پرداخت کرد. در همان سال شرکت Pfizer ^۴ ، ۴۵ میلیون دلار بابت پرداخت‌های غیرقانونی در هشت کشور اروپایی و آسیایی جریمه پرداخت. به گفته‌ی SEC این پرداخت‌ها جهت بدست آوردن مجوّزهای قانونی، فروش و همچنین تجویز بیشتر محصولات این شرکت توسط پزشکان بوده است.

این مسئله در جایی بدتر می­شود که شرکت‌ها مبالغی را جهت ترویج داروهای خود برای مصارفی که تأییدیه‌ی FDA ^۵ ندارند پرداخت می‌کنند. به تازگی، در فوریه‌ی ۲۰۱۴ شرکت Endo Pharmaceuticals ^۶ پذیرفته است که ۱۹۲/۷ میلیون دلار غرامت برای جبران ترویج نابه‌جای Lidoderm (لیدوکائین موضعی) پرداخت کند. این محصول تنها برای درد ناشی از زونا ^۷ تأییدیه دارد در حالی‌که به عنوان محصولی مناسب برای انواع درد وارد بازار شد. بزرگترین جریمه در این زمینه ۳ میلیارد دلار است که در ژوئیه­‌ی سال ۲۰۱۲ توسط شرکت GSK ^۸ بابت فروش داروهای ضد افسردگی Paxil یا  همان paroxetine و Wellbutrin یا همان bupropion و داروی ضد دیابت Avandia یا همان rosiglitazone برای مصارفی که تأییدیه‌ی FDA نداشتند، پرداخت شد.

پس از این رخدادها شرکت‌های دارویی بارها عذرخواهی کردند، اما همچنان در بسیاری از کشورها مورد اتهام و سوء ظن هستند. برخی از این شرکت‌ها پرداخت به پزشکان جهت شرکت در کنفرانس‌های پزشکی و صحبت درباره‌ی داروهایشان را قطع کردند. هرچند این موارد می‌تواند به ضرر همکاری بین متخصصین حوزه‌ی سلامت و شرکت‌های دارویی باشد.

موارد مذکور منجر شده است تا قوانینی تصویب شوند که شرکت‌های دارویی را ملزم کنند جزئیات پرداخت­های خود به افراد را در اختیار مراجع مربوطه قرار دهند. اما مسئله‌ای که همچنان جامعه را نگران می‌کند عدم دسترسی به اطلاعات مالی و داده‌های مطالعات بالینی گذشته است. مردم می‌خواهند به داده‌های مربوط به تمامی داروهای موجود در بازار دسترسی داشته باشند.

پاورقی

1. جانسون و جانسون، (به انگلیسی: Johnson & Johnson شرکت آمریکایی و چندملیتی فعال در زمینه ارائه تجهیزات پزشکی، داروسازی، تولید کالا و خدمات بسته‌بندی کالاهای مصرفی می‌باشد. شرکت جانسون و جانسون در طول سال مالی ۲۰۱۱ فروش دارویی معادل ۶۵ $ میلیارد دلار را رقم زده است.  این شرکت در سال‌های ۲۰۱۲، ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ از نظر فروش به ترتیب هشتمین، هفتمین و ششمین شرکت دارویی جهان بوده است.
2. کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا به انگلیسی: U.S. Securities and Exchange Commissionبه شکل مخفف: SEC یک نهاد فدرال در ایالات متحده آمریکا است که در ۶ ژوئن ۱۹۳۴ به موجب بخش ۴ قانون بورس اوراق بهادار ۱۹۳۴ ایجاد شده‌است. مسئولیت‌های اصلی این نهاد فدرال عبارتند از: اِعمال قوانین فدرال اوراق بهادار آمریکا؛ نظارت بر صنعت اوراق بهادار آمریکا؛ نظارت بر بورس‎های ملی سهام و اختیار معاملات آمریکا؛ و نظارت بر دیگر بازارهای الکترونیکی اوراق بهادار در آمریکا. کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا علاوه بر قانون بورس اوراق بهادار ۱۹۳۴ – که موجب ایجاد این نهاد شد – بر اجرای دیگر قوانین مربوط به بازار اوراق بهادار آمریکا هم نظارت می‎کند.
3. الای لیلی اند کامپنی، به انگلیسی: (Eli Lilly and Company) شرکت چندملیتی داروسازی است، که دفتر مرکزی آن، در ایندیاناپولیس، ایندیانا در ایالات متحده قرار دارد. شرکت لیلی، اولین شرکتی بود، که اقدام به تولید انبوه پنی‌سیلین، واکسن فلج اطفال و انسولین نمود. همچنین یکی از اولین شرکت‌های دارویی بود، که انسولین انسانی، را تولید کرد. شرکت الای لیلی، در حال حاضر بزرگترین تولید و توزیع‌کننده داروهای روانپزشکی در جهان می‌باشد. الای لیلی اند کامپنی، در سال ۲۰۰۸ در فهرست فرچون ۵۰۰ در رتبه ۱۴۸ از بزرگترین شرکت‌های مستقر در ایالات متحده، قرار گرفت. این شرکت جزء ۱۰ شرکت برتر دارویی جهان است که در سال‌های ۲۰۱۲، ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ از نظر فروش به ترتیب نهمین، نهمین و چهاردهمین شرکت دارویی جهان بوده است.
4. فایزر، (به انگلیسی: Pfizer) شرکت داروسازی آمریکایی و چندملیتی است، که هم‌اکنون به‌عنوان بزرگترین شرکت داروسازی جهان، محسوب می‌شود. شرکت فایزر در سال ۱۸۴۹ توسط چارلز فایزر تاسیس شد. این شرکت در طول فعالیت خود در صنعت داروسازی جهان، شرکت‌های زیادی را خریداری و ادغام نموده که از آن‌جمله می‌توان به وارنر-لمبرت در سال ۲۰۰۰ فارمسیا در ۲۰۰۳ و وایت در ۲۰۰۹ اشاره کرد. این شرکت در سال‌های ۲۰۱۲، ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ از نظر فروش به ترتیب اولین، اولین و دومین شرکت دارویی جهان بوده است.
5. اداره مواد غذایی و دارویی ایالات متحده آمریکا به انگلیسی: Food and Drug Administrationمشهور به اف‌دی‌اِی (FDA) یکی از نهادهای وابسته به وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده آمریکا می‌باشد. FDA مسئول حفظ و ارتقای سطح سلامت جامعه از طریق تنظیم و نظارت بر ایمنی مواد غذایی ، محصولات تنباکویی ، مکمل های غذایی، واکسن، تزریق خون ، دستگاه های پزشکی، دستگاه های ساطع اشعه الکترومغناطیس (ERED)، محصولات دامپزشکی و لوازم آرایشی است. مــدرک FDA یک گواهـینامــه بین الملـلــی است که از طریـق سـازمان دارو و غـذای آمریکـا جهــت تولید کنندگـان محصولات غـذایـی، دارویی و پزشکـی سر تا سر جهان صادر مـی شود. این مدرک به منـزله به رسـمیت شناختن شـرکت تولید کننـده توسـط FDA، در خصوص بهداشتی بودن و سلامت عمومی محصولات آن شرکت بوده و حکم مجوز ورود محصولات آن شرکت را به آمریکا دارا است.
6. این شرکت از نظر فروش در سال ۲۰۱۴ چهل و هفتمین شرکت دارویی جهان بوده است. (+)
7. زونا (به انگلیسی: Herpes zoster) یک بیماری ویروسی است که عامل مولد آن ویروس واریسلا زوستر (عامل آبله مرغان) است
8. گلاکسواسمیت‌کلاین، به انگلیسی: GlaxoSmithKlineشرکت بریتانیایی و چندملیتی داروسازی و تولیدکننده انواع محصولات بهداشتی می‌باشد، که دفتر مرکزی آن، در شهر لندن، انگلستان قرار دارد. شرکت گلاکسواسمیت‌کلاین، در سال ۲۰۰۹ از لحاظ میزان فروش دارو، پس از فایزر، نوارتیس و سانوفی بعنوان چهارمین شرکت دارویی جهان، انتخاب شد.  این شرکت در سال‌های ۲۰۱۲، ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ از نظر فروش به ترتیب ششمین، ششمین و هفتمین شرکت دارویی جهان بوده است.

این مطلب متعلق است به بلاگ «شفافیت برای ایران» و ترویج آن صرفا در راستای اعتلای کشور عزیزمان مجاز می‌باشد