غذای هندی و آداب و رسوم غذایی مردم هندوستان

نوع غذاهایی که در هندوستان خورده میشود بسته به منطقه و فرهنگ بسیار متنوع است. به طور مثال: در هندِ شمالی، برنج یکی از اقلام پرمصرف غذا میباشد، در حالی که در هند جنوبی، روتی (نوعی نان از آرد گندم) زیادتر خورده میشود یا در جنوب (شهرهایى چون حیدر آباد، شانل و…) غذاهاى تند مصرف مىکنند، در غرب (مثل کلکته) غذاى شیرین و در شمال (مثل دهلى) غذاى تند و روغنى. علاوه بر این هر گروه و مذهبی در هند، قوانین خاصی برای مواد غذایی و غذا خوردن دارند .
اما با این همه، برخى غذاهاى مشترک را در همه ی مناطق هند مىتوان دید؛ مثل «دال» که از حبوبات تشکیل شده است و معمولاً آن را بر روى برنج مىریزند و مىخورند یا استفاده از انواع مختلفی از کاری (تهیه شده از تخممرغ، ماهی، گوشت و یا سبزیجات) در غذاهایشان که در دنیا معروف هستند.
هندی ها سعى مىکنند غذاى مصرفىشان به چرخه طبیعت بسیار نزدیک باشد. آن ها غذاهایى چون ماهى و گوشت را که برای بهدست آوردن آن باید موجود زندهای را کشت و در نتیجه باعث برهم زدن چرخه طبیعت می شود، مانع آرامش روح و نیایش با خدا مىدانند. نکته ی جالب دیگر این که، تقریبا تمام هندی ها گاو را موجودی مقدس میدانند و گوشت آن را نمی خورند، مانند مسلمانان که گوشت خوک را غیر بهداشتی و خوردن آن را حرام میدانند. لذا در لیست غذایی رستورانهایی که در مناطق نسبتا قدیمیتر هند قرار دارند، گوشت گاو و خوک دیده نمیشود و نباید از آنان تقاضای این نوع غذاها را کرد زیرا نوعی اهانت و توهین به حساب میآید. به دلیل این اعتقادات گیاهخواری نیز در هند بسیار رایج است خصوصا در بین مرتاض ها و در بین اقوام مذهبی.
ذایقه مردم این سرزمین با تندی عجین است و تا از غذاهای مخصوص آنها نخورید، متوجه منظور ما نمیشوید. نه تنها خود غذاهای هندی، بلکه چاشنیهای غذاهای هندی نیز تند است و سسهایی که به غذا میزنند، تندتر! اما نکتهای که در آشپزی هندیها چشمگیر است، این است که آنها بعد از پخت غذا و موقع خوردن آن، دیگر فلفل به آن نمیزنند و معتقدند که مصرف فلفل به این شکل به قلب و معده صدمه میزند. هندیها میگویند فلفل باید با غذا پخته شود تا مضراتش از بین برود و در ضمن غذا را خوشمزه کند.
همه غذاهی هندی تند نیستند . غذاهای شمال هندوستان ملایم است هر چه به طرف جنوب هندوستان پیش تر برویم غذا تند تر میشود اما همین غذاهای تندرا هم اگر با فلفل کمتر درست کنیم خصلت هندی آن ها از دست نمیرود. این خصلت به ترکیب مواد غذایی و به کاربرد گرم سسالا بستگی دارد که چنان که گفتیم اصولا تند نیست بلکه معطر است . در آشپزخانه ایرانی هم انواع غذاهای هندی را میتوان کما بیش با همان کیفیت اصلی و با تندی اندک یا حتی بدون تندی درست کرد.
از آداب جالبی که هندی ها دارند، با دست غذا خوردن است که هیچ طبقهی خاصی را هم شامل نمیشود. آنان معتقدند براى غذا خوردن نباید واسطهاى وجود داشته باشد تا انرژى بین غذا و انسان درتعامل باشد. از نظر آن ها غذایی که با کارد و چنگال خورده میشود هیچ لذتی ندارد. از آنجایی که پاکیزه بودن دستها به هنگام غذا خوردن از اهمیت زیادی برخوردار میباشد لذا تمام رستورانها در هند یک سینک فقط برای شستن دست ها دارند و آن را طوری تعبیه کردهاند که در معرض دید عموم باشد، البته پس از شستن دست نباید دستان خود را با حوله خشک کنید. یعنی دستان شما پس از شستن نباید با چیز دیگری تماس داشته باشد حتی حوله!
در هند غیر از غذاهای آبکی مثل سوپ تقریبا باقی غذاها با نان خورده می شود. یعنی به جای انگشت ها از نان برای برداشتن غذا استفاده می کنند. در هند شمالی، غذاهایی مانند برنج نیز ممولا با قاشق خورده میشوند. علاوه بر این، استفاده از قاشق و چنگال در مواردی صورت می گیرد که لازم است تا از یک ظرف بزرگتر و عمومی غذا برداشته و داخل ظرف شخصی ریخته شود. در این مورد استفاده کردن از دست برای ریختن غذا به داخل ظرفِ خود کمال بیادبی محسوب میشود.
در زبان هند واژه ای به نام جوتا وجود دارد (البته در مناطق مختلف هند، تلفظ این کلمه متفاوت است) که به این معنی است :” هر چیزی که با دهان و یا بزاق شما تماس پیدا کند” و به عقیده هندی ها تعارف کردنِ جوتا (غذایی که در حال خوردنِ آن میباشید) به کس دیگر، کاملا نشان از بیادبی است. آن ها باقیمانده غذای خود (غذای دست خورده) را فقط به دام و یا افراد بسیار نزدیک خانوادهخود می دهند.
یک قانون مهم و پراهمیت در هند هنگام غذا خوردن این است که همیشه به هنگام غذا خوردن و یا گرفتن غذا، از دستِ راست خود استفاده می کنند. دست چپ، از نظر هندیها دستِ غیر تمیز و غیر بهداشتی به حساب میآید و استفاده کردن از آن موقع صرف غذا بیادبی میباشد؛ زیرا هندیها هنگام توالت رفتن از دستِ چپ برای شستن خود استفاده میکنند از این رو از نظر آن ها این دست غیر بهداشتی میباشد. اما زمانی که میخواهند غذا را از دیس غذا داخل بشقاب خود بریزید فقط از دست چپ خود استفاده می کنند چرا که دست راستِ شما به هنگام غذا خوردن با دهان و بزاق دهان شما آلوده شده و جوتا میباشد!
در روستاها و مناطق دور افتاده هند غذا خوردن با دست راست چندان جدی گرفته نمیشود و میتوان از دست چپ نیز استفاده کرد؛ همچنین در بعضی اقوام هند، افرادی که چپ دست میباشند میتوانند با دستِ چپ خود غذا بخورند.
در مناسبتها و مهمانیهای رسمی، رسم بر این است که تمامی افراد اجازه دهند در ابتدا میزبان و یا افراد مسنتر( افراد مسنتر بر میزبان ارجحیت دارند) شروع به خوردن غذا کنند و سپس بقیه افراد. تمامی افراد باید قبل از خوردن غذا و نشستن سر میز دستان خود را بشویند. علاوه بر این، شستن دستها پس از خوردن غذا نیز الزامی است. معمولاً یک ظرف کوچک (همراه با آب ولرم و کمی لیمو) برای هر فرد در نظر گرفته میشود تا انگشتان خود را بشوید. لزومی ندارد که از تمامی غذاهای چیده شده بر سر میز خورده شود اما تمام کردن غذایی که داخل بشقاب یک هندی است، از الزامات محسوب می شود.