دسته‌بندی نشده

قرارداد استعماری سایکس- پیکو

#قرارداد استعماری سایکس- پیکو
۱۶ مه ۱۹۱۷ قرارداد سری سایکس-‌پیکو میان #انگلستان و #فرانسه در مورد تقسیم بخش‌هایی از سرزمین‌های حکومت عثمانی بعد از جنگ جهانی اول میان این دو کشور منعقد شد.
براساس توافق‌نامه سایکس – پیکو منطقه شام به سه منطقه (الف) «الزرقاء» که همان «#عراق» است و تابع حاکمیت انگلیس و منطقه (ب) «الحمراء» که همان «سوریه» است و تابع حاکمیت فرانسه و منطقه (ج) «السمراء» یا همان «#فلسطین» که تابع حاکمیتی #بین‌المللی است تقسیم شد و این مقدمه و زمینه‌ساز اشغال فلسطین توسط صهیونیست‌ها بود. سایکس و پیکو هر دو از اشراف و نمونه «مردان عصر امپراتوری» بوده، در دستگاه امپراتوری پرورش یافته بودند. مهم‌تر از همه اینکه توجیه می‌کردند که مردم منطقه تحت حکومت #امپراتوری‌های اروپایی زندگی بهتری خواهند داشت. هر دوی آنها هم از نزدیک با خاورمیانه آشنایی داشتند. این دو در سال دوم جنگ جهانی اول (۱۹۱۶) بر سر تجزیه امپراتوری عثمانی وتشکیل کشورهای جدید در خاورمیانه به توافق رسیدند، توافقی که پایه‌ها و پیامدهای آن تا به امروز بر این منطقه تأثیرگذار بوده‌است.
قرارداد سایکس-پیکو که به موافقت امپراتوری روسیه هم رسیده بود شامل مواد زیر بود:
۱. سرزمین‌های عربی امپراتوری #عثمانی به دو منطقه نفوذ سیاسی و اداری الف و ب تقسیم شود.
۲. منطقه الف شامل بخش اعظم لبنان، سوریه، آدانا، کیلیکیه و دیاربکر در ترکیه و شمال عراق از جمله موصل تحت نفوذ فرانسه باشد.
۳. منطقه ب شامل بخش جنوبی #سوریه، #اردن، و مناطق مرکزی و جنوبی میانرودان شامل بغداد و بصره تا خلیج فارس و بنادر حیفا و عکا با حفظ دسترسی به مدیترانه تحت نفوذ بریتانیا باشد.
۴. بیت‌المقدس تحت نظارت بین‌المللی از جمله روسیه قرار بگیرد.
۵. استانبول، تنگه‌های بسفور و داردانل و همچنین شش ولایت ارمنی و کردنشین عراق به روسیه برسد.
ترسیم مرزهای کشورهای عرب شمال آفریقا در شرح وظایف سایکس و پیکو نبود، اما آن منطقه هم به دو حوزه نفوذ مجزا تقسیم شده بود. مصر تحت نفوذ بریتانیا بود و فرانسه بر مغرب (متشکل از #تونس، #الجزایر و #مراکش) مسلط بود
ماده پنجم قرارداد با فروپاشی روسیه تزاری عملاً منحل شد.
نظم ژئوپلیتیک ناشی از توافق سایکس- پیکو، سه مشکل به‌وجود آورد. اول اینکه این طرح در خفا و بدون اطلاع اعراب تهیه شده بود و وعده اصلی #بریتانیا به آنها در دهه ۱۹۱۰ را نادیده می‌گرفت؛ بریتانیا به اعراب قول داده بود که اگر علیه عثمانی‌ها سر به شورش بردارند، با سقوط این امپراتوری به استقلال خواهند رسیدبعد از اینکه وعده استقلال بعد از #جنگ جهانی اول محقق نشد.
نمایش بیشتر

سید محسن مدنی بجستانی

مهندس برق قدرت - فوق لیسانس علوم سیاسی

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا