سیاست و ملل و فرهنگ ها

ساختار سیاسی هلند

هلند

بر پایه منابع تاریخی موجود هلند بخشی از امپراتوری روم بود. طی قرون وسطی، ندر لاندرز(سرزمین پست)، گروهی از دوک نشینهای محلی وکنت نشین های خودمختار و اسقف نشین های اوترخت را تشکیل می داد که روز به روز به قدرتشان افزوده می شد. اوایل قرن شانزدهم میلادی ، سرزمینهای پست، تحت لوای چارلز پنجم درآمد . معاهده وست فالیا در سال ۱۵۸۸ میلادی به استقلال استانها متحده شمالی از اسپانیا انجامید و جمهوری هلند را شکل داد . اسپانیا در سال ۱۶۴۸، جمهوری هلند را به رسمیت شناخت . قرن ۱۷ میلادی ، عصر طلایی هلند نام گرفت . در این دوره هلند رهبری دریایی را به دست آورد .شمارناوگان تجاری ۳ برابر شد. انقلاب فرانسه، خاتمه جمهوریدر استانهای متحد هلند بود و در سال ۱۷۹۵ هلند به اشغال فرانسوی های در آمد و تبدیل به ایالتی خراجگذار شد. با سقوط ناپلئون سرزمین های پست مجدداً استقلال خود را به دست آوردند و قانون اساسی برای آن نوشته شد . این قانون در۱۸۴۸ میلادی مورد تجدید نظر گ رفت و شاه را مصون از مسئولیت گردانید و وزراء در برابر پارلمان مسئول شناخته شدند در این دوران ندرلاندر جنوبی از این مجموعه مستقل شد و بلژیک فعلی را پدید آورد و در۱۸۹۰ میلادی به سر رسیده بود. زیرا ملکه ویلهمینای دهساله برتخت سلطنت جای می گرفت. وی درسال ۱۹۴۸ پس از ۵۰ سال سلطنت، به نفع دخترش «ژولینا» از سلطنت کناره گیری کرد. هلند تا جنگ جهانگیر دوم، قدرت استعمارگر بزرگی بود. از ۱۹۴۵ میلاد ی، مستعمراتش یکی پس از دیگری استقلال یافتند.

 

قانون اساسی:

قانون اساسی هلند در سال۱۸۴۸ نوشته شده و آخرین، اصلاحات آن در ژوئن ۱۹۸۷ صورت گرفته است. طبق آن هلند برمبنای دموکراسی استوار است و آزادی عقیده و مذهب، آزادی بیان، آزادی انتقاد در آن ملحوظ شده است. طبق قانون اساسی، مقام سلطنت در رأس قوای سه گانه قرار دارد ووزیران در مقابل مجلسین، مسئولیت دارند. انتقاد از دولت: توسط نمایندگان ملت همیشه خطاب به نخست وزیر و وزیران صورت می گیرد و مقام سلطنت از هر گونه انتقادی بری است.

 

تشکیلات حکومتی :

سیستم حکومتی کشورپادشاهی هلند، بنا به قانون اساسی آن کشور، بر پایه اصل قوای سه گانه مقننه، مجریه و قضائیه استوار است :

۱) قوه مقننه: این قوه دارای ۳ مجلس است که هرکدام ازآنها را به ترتیب توضیح می دهیم.

مجلس اول (سنا): وظیفه این مجلس رد یا تصویب لوایح است. اما اصلاح و یا واردکردن موارد جدید به لوایح پیشنهادی برعهده این مجلس نیست . این مجلس ۷۵عضو دارد (۵۵مرد و ۲۰زن ) که بطور غیر مستقیم و از سوی اعضاء شورای ایالت یا استانها، که اغلب استادان دانشگاهها، مقامات تجاری، سلطنتی و بلند پایگان استانداریها و شهرداریها هستند، انتخاب می شوند. دوره نمایندگان اعضا در این مجلس ۴ سال است و بر خلاف گذشته که نیمی هر سه سال یکبار انتخاب می شدند، اکنون بطور همزمان برگزیده می شوند.

 

مجلس دوم(شورای ملی): مجلس دوم وظیفه ای جامع تر و فراگیر تر نسبت به مجلس اول بر عهده دارد و در واقع سیاسی تر است. زیرا این مجلس حق اصلاح لوایح را دارد. اما مجلس اول تنها می تواند نظرات کلی را پیرامون لوایح مصوبه مجلس دوم ابراز دارد. این مجلس ۱۵۰ نفر عضو دارد که از سیاستمداران برجسته و با رأی مستقیم مردم به مدت ۴ سال برگزیده می شوند. اگربین دولت و نمایندگان مجلس عدم توافقی پیش آید، دولت استعفا می کند و ملکه یا پادشاه، نخست وزیرجدید را تعیین می کنند. در صورتیکه مقام سلطنت با استعفای دولت موافقت نداشته باشد، پارلمان منحل و انتخابات جدید شروع می گردد و ادامه کار هنگامی میسر است که با مجلسین به خصوص مجلس شورای ملی، همکاری کامل داشته باشد.

 

مجالس محلی(شورای ایالت یا استان): یک عضو اداری در استان هاست و بالاترین مقام در اداره اموراجرایی استان است. با رأی عمومی مردم انتخاب می شوند. رئیس شورای استان توسط مقام سلطنت برگزیده می شود. مدت عضویت در شورای شهر استان ۴ سال است و تنها با مصوبات پارلمان در صلاحیت و اختیار آنها باشد. نماینده شاه یا ملکه در هر ایالت حق دارد از اجرای تصمیات شورای استان که مخالف قانون باشد جلوگیری کرده آن را گزارش دهد.

 

۲) قوه مجریه:

اصل برتری پارلمان، اساس قوه مجریه کشور هلند را تشکیل می دهد و چون نمایندگان پارلمان منحصراً از سوی احزاب معرفی می شوند، بدین رو رژیم پارلمانی حزبی است. اما به علت وجود احزاب گوناگون با خط مشی های و اهداف گوناگون، هیچ گاه اکثریت قاطع در پارلمان به دست نماید و بدین سبب، دولتهای هلند، همه گاه به صورت ائتلافی از چند حزب به وجود آمده است. رئیس دولت یا نخست وزیر دارای اختیارات ویژه ای است. قدرت اجرایی با رهبری نخست وزیر توسط شورای وزیران اعمال می گردد. «شورای دولتی» وظیفه هدایت دولت را به عهده دارد و در مورد پیش نویس کلیه لوایح دولتی، اعمال نظر می کند. درضمن مسئولیت قضاوت و بررسی مسایل و مشکلات بین ارگانهای دولتی و مابین یک دستگاه دولتی و اشخاص حقیقی و حقوقی را به عهده دارد .

 

۳) قوه قضائیه :

قضاوت هلند می باید از فارغ التحصیلان رشته حقوق قضائی یکی از دانشگاههای هلند باشند. آنان از طرف ملکه کشور برای این سمت برگزیده می شوند. قضات دیوان عالی، از طریق آراء نمایندگان مجلس دوم انتخاب و تعیین می گردند.

دیوان عالی هلند که این دیوان در شهر لاهد استقرار یافته است. کیفر خواستها ابتدا در این دیوان بررسی شده و سپس به دادگاه های پائین تر ارجاع داده می شوند. هر استیناف در دیوان عالی کشور، توسط سه الی چهار قاضی مورد بررسی قرار می گیرد.

دادگاه ایالت یا دیوان دادرسی، تحت فرمان و نظارت دیوان عالی کشور در ۵ ایالت هلند مستقر شده است (آمستردام، آرنهم، هرتوگن بوش، لیو واردن و لاهد) دادگاه، ایالات هلند مرکب از سه قاضی است که برامور دادگاه های ناحیه یا بخشهای کوچکتر نظارت و کنترل دارند. دیوان دادرسی ناحیه که بعد از دیوان دادرسی ایالت است در شهرهای درجه دوم هلند استقرار یافته است و تعداد آنها به ۱۹ دادگاه می رسد . پس از دیوان دادرسی نامید، دادگاه های بخش قرار دارند که هرکدام فقط یکی قاضی دارند و ۲ معاون در اختیار دارد. تعداد این دادگاه ها ۶۲ واحد است.

 

احزاب هلند :

بطور مشخص چهار ضرب عمده سیاسی فعالیت دارند که هر ۴ سال یکبار در انتخابات مجلس دوم کاندیداهایی رامعرفی می کنند، این احزاب عبارتند از:

 

الف) حزب دموکرات مسیحی (CDA) : تاریخ پیدایش این حزب به دورانی باز می گردد که کالونیستی به نام «ون پرینستر» با این اعتقاد که کشور هلند باید بر مبنتای اصول مذهب کالونیسیم اداره شود حزب ضد انقلابی (ARP) را بر پا کرد.(سال ۱۸۷۶) با ترک یکی از اعضای برجسته حزب و پیرامون وی نیز جدایی گروهای کوچک پروتستان، ضربه شدیدی به این حزب وارد آمد تا اینکه در سال ۱۹۰۸ این دو به هم ملحق و اتحادیه تاریخی مسیحی را تشکیل دادند. از آن پس ۲ حزب «ضدانقلابی» و «اتحاد تاریخی مسیحی» مهم ترین احزاب پروتستان به شمار می آمدند. اگر چه اختلاف نظرهایی میان آنها وجود داشت. در سال ۱۹۷۱و ۱۹۷۲ احزاب مذهبی شکست سختی خوردند و پس از مشورت های بسیار تصمیم گرفتند برای کس قدرت بیشتر فدراسیونی ایجاد کنند. این تصمیم منجر به پیدایش حزب بزرگ جدیدی یا نام دمکرات مسیحی شد و تاکنون وقایع مختلف توانسته با ائتلاف با حزب لیبرال دولت ائتلافی تشکیل دهد.

 

ب) حزب کارگر (PVdA) : حزب سوسیال دمکرات کارگران در سال ۱۸۹۴ میلادی تأسیس شد چند سالی را با برنامه های مارکسیستی پشت سر گذاشت و از جمهوری طرفداری می کرد اما از همان آغاز بیشتر در پی اصلاحات با توجه به مقتضیات روز بود بدین ترتیب به تدریج خصوصیات یک حزب دمکرات مسیحی را یافت و هرنوع همکار ی با کمونیست ها را رد کرد.در فاصله ۲ دو جنگ موفق شد سیاستهای اقتصادی واجتماعی خود را تنظیم وجایگزین برنامه مارکیستی کند. به هنگام اشغال هلند توسط نیروهای آلمانی،فکرایجاد یک حزب سوسیالیت بزرگ پدید آمد . در سال ۱۹۴۶یعنی ۱ سال پس از رهایی هلند از زیر سلطه آلمانها ،حزب کارگر با گردآوردن اعضای حزب «سوسیال دمکرات کارگران افراطی»وپروستاتهای چپ گرا وگروه های لیبرال وکاتولیک ،تاسیس شد. وبا آنکه بیشتر سعی بر سوسیالیست معرفی کردن خود داشت ،اما برنامه های آن نمودی از یک ضرب ملی بود تا ضربی طبقاتی.طی سال ۱۹۹۱ میلادی،از محبوبیت حزب کارگر به لحاظ مواضعی که در مقابل مسایل داخلی وبین المللی اتخاذ کرده بود بشدت کاسته شد که برای سامان دادن به اوضاع جذب آقای «فیلیکس روتن برخ»به ریاست وآقای «رود فریمان»به نایب رئیسی حزب برگزیده شدند وتأکید خود را بر ادامه ائتلاف حزب با حزب«دمکرات مسیحی»گذاشتند.

 

ج) [ضرب لیبرال حزب مردم برای آزادی و دمکراسی (vvd) ]:پیشینه این حزب،به لیبرال های تحت رهبری «توربک»که در سال ۱۸۴۸ قانون اساسی هلند را تهیه وتدوین کرد،باز می گردد.پس از مرگ توربک اختلاف بسیاری میان گروه های لیبرال رخ دادواما در سال ۱۸۸۷ تا ۱۹۱۷ با کنار گذاشتن اختلافات داخلی خود «حزب آزادی»که بعد ها «حزب ملی لیبرال»خوانده شد،تأسیس نمودند. در سال ۱۹۷۶ حزب لیبرال ،در چهارچوب همکاری وتشریک مساعی بادیگر احزاب لیبرال کشورهای اروپایی ،به عضویت فدراسیون احزاب لیبرال دمکرات جامعه اروپا آمد.این حزب از اوایل دهه شصت تا کنون ،بیش از ۱۱ درصد کل آرا انتخاباتی پارلمان هلند را دارا بوده است.حزب لیبرال طرفدار آزادی عمل وعقیده وبیان نیز خواستار امنیت مردم وافزایش سهم کارگران در سود کارخانجات است.

د) حزب دمکرات ۶۶: در اواسط دهه شصت میلادی ،به دنبال کاهش محبوبیت احزاب مذهبی وظهور احزاب جدید در هلند ،اختلاف بین احزاب مذهبی وغیر مذهبی آشکار تر گردیدوعده ای را به این فکر فرو برد که سیستم دمکراتیک هلند چگونه باید عمل کند،عده ای معتقد بودند این مهم جز با پاره ای اصلاحات در قانون اساسی کشور وقوانین انتخاباتی میسر نخواهد شد. این مورد بعد ها نیز توسط منتقدان معتقد به «سیستم دمکراتیک هلند»در رسانه های گروهی جدید«دمکرات ۶۶»انجامید .طرفداران«دمکرات۶۶»را بیشتر وآنان وافراد تحصیل کرده بالاتر از طبقه متوسط جامعه تشکیل می دهند که تمایل بسیاری به ایجاد تغییر در جامعه دارند.

 

نمایش بیشتر

سید محسن مدنی بجستانی

مهندس برق قدرت - فوق لیسانس علوم سیاسی

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا