پادشاهی عمان ونظام سیاسی آن

 آشنایی با کشور پادشاهی عمان

نام کشور: پادشاهی عمان   

سلطنه عُمان   Sultanate of Oman

عمان در طول تاریخ به نام‌های مختلفی نامیده شده‌است. اما بارزترین نام‌ها مجان بوده‌است، این نام ارتباط وثیقی به صناعت کشتی سازی ومعادن مس “نحاس” در زبان سومریان داشته‌است. همچنین مدتی نام عمان “مزون” بوده‌است نسبتاً به وجود تعداد زیادی از چشمه‌های آب شیرین در این مناطق. همچنین نام “عمان” نام مکانی بسیار قدیمی بوده‌است در یمن واز آنجا قبائل عربی مهاجرت نموده‌اند به عمان بعد از ویران شدن سد مأرب. اما بعضی از مؤرخین نوشته‌اند که وجه تسمیت عمان به “عمان” بر می‌گردد به (عمان بن سبأ بن یغثان بن ابراهیم).

زبان رسمی و غیر رسمی

عربی زبان رسمی است و انگلیسی هم به عنوان زبان دوم مردم ان کشور مرسوم می با شد

پایتخت : مسقط

نوع حکومت: سلطنتی مطلقه

شهرهای مهم: سیب، صلاله، مطرح، بوشر، صحار

مساحت: ۳۱۳۴۶۰ کیلو متر مربع

واحد پول: ریال عمانی

دین رسمی: اسلام

تعداد جمعیت و توزیع دینی، مذهبی و قومی آن:

بر طبق آمار سال ۲۰۱۶ میلادیجمعیت این کشور بالغ بر ۴/۴ میلیون نفر است که دین اکثریت آنان اسلام است.جمعیت عمان را ۸۸ % اعراب، ۴% بلوچها، ۳% ایرانی و ۲% زنگباری تشکیل می دهند.از لحاظ توزیع مذهبی، حدودا ۶۶% پیرو مذهب اباضیه ، ۲۲% پیرو مذهب حنبلی و ۱۲% را شیعیان تشکیل می دهند.

موقعیت جغرافیایی :

کشور پادشاهی عمان دومین کشور بزرگی در شبه جزیره عربستان از ناحیه مساحت می باشد، در حدود ۳۰۰ هزار کیلومتر مربع مساحت خاک این کشور می‌باشد. بیشتر خاکهای عمان کوهستانی و در جنوب جزیره عربستان واقع شده‌است. در بیشتر بخش‌های کشور عمان رشته‌کوه‌های بزرگ و سخت‌گذر حجر که از دشت‌ها و جلگه های از رأس مسندم شروع و از امتداد امارت رأس‌الخیمه و فجیره و سلطنت عمان می‌گذرد و بیابان‌ها و هامون‌های «الجو» را، می‌پوشاند. در مناطق داخلیه عمان نیز کوههای متعددی وجود دارد. بلندترین قلهٔ این رشته‌کوه‌های بزرگ که از این مناطق عبور می‌کند کوه حجر نامیده می‌شود. در وسط این کوه جبل اخضر قرار دارد که ارتفاعش به ۳۰۷۵ متر می‌رسد. ارتفاعات این کوه رنگهای مختلفی دارد وبشکل مدرج است. این کوه دربین سهل ودشت و تپه‌ ماهورهای بزرگ واقع شده‌است. محدوده کشور عمان از مغرب امارات متحده عربی و عربستان سعودی، از جنوب کشور یمن، از شمال تنگه هرمز، واز سمت مشرق به دریای عرب محدود می‌شود، درازی ساحل عمان ۱۷۰۰ کیلومتر می‌باشد.

مسجد سلطان قابوس

عمان از مناطق مناسب برای صخره‌نوردی است. بسیاری از صخره‌های سرزمین عمان در کف اقیانوس باستانی تتیس که میان ایران و عمان قرار دارد شکل گرفته است.

تاریخچه عمان:

سلطان نشین عمان کشوری پادشاهی است که در شرق شبه جزیره عربستان. قرار دارد. عمان از شرق به دریای عرب و از شمال به دریای عمان محدود می شود. این کشور از جنوب با یمن و از غرب با عربستان سعودی و امارت متحده عربی همسایه است. عمان همچنین دارای مرز دریایی با ایران است. نام عمان به خاطر انتساب آن به شخصی بنام عمان است که او را فرزند قحطان یا از نوادگان ابراهیم(ع) می‌دانند. عمان سالها قبل از طلوع اسلام به این نام موسوم بوده است.

البته در هزاره دوم قبل از میلاد بدین سرزمین نام مگن (Magan) داده شده که ازمعنا و محدوده کاربرد آن اطلاعی در دست نیست. برای برخی قسمت‌های آن از اسامی دیگری چون ظفار، حضر موت، مسقط و… استفاده می‌شود که از آن میان تنها مسقط نام سیاسی و تاریخی مستمری بوده است. به خاطر اهمیت یافتن مسقط که همراه با تسلط بر جزایر زنگبار بوده است نام دولت و قلمرو آن سلطان‌نشین مسقط زنگبار بوده است. این نام از ۱۰۶۰ ه‌. ق تا ۱۲۷۳ ه. ق رایج بود و با جدا شدن زنگبار نام سلطان‌نشین مسقط و عمان رواج یافت که مدتها عنوان رسمی آن نیز به شمار می‌آمد. در همان حال نام سلطان‌نشین عمان نیز به کار می‌رفت. در سال ۱۹۷۰م. این کشور استقلال خود را از انگلیس به دست آورد و نام رسمی پادشاهی عمان (سلطنه عمان) را یافت. در عرف بین‌الملل به این کشور عمان (Oman) می گویند.

 منطقه صلاله در استان ظفار در مرز یمن

سلطان قابوس

 جریانهای سیاسی موجود :

فعالیت احزاب در عمان ممنوع است.

جریان سیاسی قابل ذکری در این کشور وجود ندارد و اگرحرکت و اعتراضی هم صورت بگیرد به صورت خودجوش و فاقد نظم و انضباط تشکیلاتی است.

کشورهای طرف رابطه سیاسی به ترتیب اولویت:

انگلستان،ایالات متحده،کشورهای شورای همکاری خلیج فارس ، ج.ا.ایران وکشورهای اروپایی

ساختار فرهنگی:

مراکز و نهادهای فرهنگی دولتی:

کتابخانه اسلامی مسقط ، کتابخانه انجمن انگلیس در مسقط ، کتابخانه شورای توسعه درمسقط ،کتابخانه مرکز تفریح “راس الحمرا” در مسقط، در عمان کتابخانه های تخصصی وابسته به سازمانهای دولتی و موسسات پژوهشی وجود دارد.

جریانهای فرهنگی و اجتماعی :

اصولا درعمان هیچگونه حزب و تشکلی وجود ندارد که متاثر از فرهنگ خاصی باشد تا براساس آن جریان فرهنگی اجتماعی به وجودآید.اساسا در این کشور تشکیل هرگونه حزب و انجمن سیاسی و فرهنگی ممنوع است. رادیو و تلویزیون و مطبوعات به عنوان سردمداران ترویج آراء و عقاید تحت کنترل شدید دولت می باشد.این نکته نیز حائز توجه است که همانند بسیاری از جوامع جهان سوم گرایش به فرهنگ غربی به خصوص در میان جوانان وجود دارد.

جایگاه و کارکرد رسانه های گروهی در جامعه:

رسانه ها درعمان توسط دولت کنترل می شوند.تعداد چهار فرستنده رادیویی و دو فرستنده تلویزیونی فعال می باشد.

تعداد ۲۵ نشریه در دسترس مردم این کشور قرار داردکه ۵ نشریه آن به صورت روزانه (۳ روزنامه به زبان عربی و۲ روزنامه به زبان انگلیسی)منتشر می شود.

سرویس اینترنت درسال ۱۹۹۶ به عمان وارد شده و در حال حاضر ۱۴۱۷۵مشترک به اینترنت وصل هستند.

طبق آمار یونسکو در سال ۱۹۹۳ تعداد ۱۱۵۵۰۰۰ گیرنده رادیویی و ۱۳۰۰۰۰۰ گیرنده تلویزیونی در عمان وجود داشته است.

هشتاد درصداز آنچه در رادیوی عمان پخش می شود در داخل عمان تهیه می شود.

مرکز پخش تلویزیون در مسقط می باشد.

عمان یکی اولین کشورهای عربی بود که جهت پخش برنامه های داخلی از یک ماهواره استفاده کرد.

از نوامبر ۱۹۹۸ برنامه های تلویزیون عمان به صورت شبانه روزی در آمده است.

 

هنرهای سنتی و مدرن رایج:

کشور عمان از لحاظ هنر وضعیت قابل توجهی ندارد. ولی صنایع دستی سنتی به صورت متنوع دیده می شود از جمله:صنعت جواهرات و نقره ، کشتی سازی ، قلم زنی و حکاکی روی چوب ، سفال

کتابخانه ملی نیز در عمان و جود ندارد و اکثر کتابخانه ها یا عمومی و یا متعلق به بخش دولتی هستند.

 

نظام آموزشی:

آموزش وپرورش دولتی درعمان درسه مقطع تحصیلی ابتدایی،مقدماتی و متوسطه فعالیت دارد.

 

مراکز و نهادهای آموزشی دولتی : وزارت آموزش وپرورش ،وزارت آموزش عالی

وضعیت آموزش عالی و مراکز مهم دانشگاهی:

در ماه ژانویه سال۱۹۹۴وزارت آموزش عالی در این کشورتاسیس شد.

دانشگاه قابوس که شامل پنج دانشکده:کشاورزی، مهندسی و طب، علوم اسلامی، علوم طبیعی و تجارت و اقتصاد می باشد.در حال حاضر بیش از ۶۰۰۰ نفر در این دانشگاه ها مشغول به تحصیل می باشند

 دین و مذهب رسمی :

دین اسلام و مذهب رسمی اباضی که شاخه ای از خوارج می باشند.

آباضیه تنها فرقه بازمانده از خوارج است که در کشورهای مختلف اسلامی پیروانی دارد. به طورکلی از اواسط قرن دوم هجری اباضیه ، مذهب اکثریت مردم عمان بود. این سرزمین در طول تاریخ شاهد برخورد سلاطین و امامان بوده است که هر کدام به نوبه خود دوره های موفقیت آمیزی داشته اند . لکن با به قدرت رسیدن سطان قابوس این برخورد ها خاتمه یافته و مسئله امامت اباضیه به فراموشی سپرده شده است. هرچند امروزه از امامت اباضیه صحبتی در میان نیست ولی پیروان این مذهب در عمان همچنان در اکثریت هستند .

نظام آموزش امور دینی :

در عمان امور دینی به صورت مستقل آموزش داده نمی شود و باید با مجوز دولت و نظارت آن انجام گیرد.

عمده آموزه های دینی از طریق دانشکده علوم شرعیه صورت می گیرد. این دانشکده زیر نظر وزارت اوقاف است. سطح دانشکده تا کارشناسی است و بالاتر از آن را باید با حضور در دانشگاه سلطان قابوس تا مقطع کارشناسی ارشد ادامه داد.

ائمه جماعات مساجد از طرف وزارت اوقاف تعیین و در کنار آنها نیز مبلغین دین تعریف شده اند که باید خروجی دانشکده علوم شرعیه باشند.

در برخی مساجد آموزش قرآن و احکام توسط همین مبلغین دینی انجام می گیرد. البته شیعیان نیز به صورت جداگانه برنامه هایی با نظارت دولت در مساجد خود دارند.

تمام فعالیت های مذاهب (اباضی ، حنبلی و شیعه ) زیر نظر دولت است و تشکل مستقلی نیز وجود ندارد

 

تاریخچه مختصر ، چگونگی و میزان رابطه با ج.ا.ایران:

تاسال۱۳۴۹هیچ رابطه ای بین ایران و عمان برقرار نبود. در دی ماه آن سال هیاتی مطبوعاتی ازطرف ایران سفری به مسقط داشت و متعاقب آن درشهریور ۱۳۵۰ برقراری روابط رسمی سیاسی دوکشور اعلام و اعزام اولین سفیر ایران در فروردین ۱۳۵۱ به مسقط صورت گرفت.

سلطان قابوس برای اولین بار درسال ۱۳۵۱ به ایران سفرکرد.در زمان رژیم سابق ، عمان با ایران روابط گسترده سیاسی، نظامی و امنیتی داشت و عمان از حمایت همه جانبه دولت ایران برخوردار بود.که نقطه اوج این حمایتها دخالت نظامی ایران در قضیه ظفار به نفع عمان بود.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ،این روابط با فراز و نشیب هایی ادامه داشته،که نقطه اوج آن سفر سلطان عمان به جمهوری اسلامی ایران (بعد از ۳۵ سال) در سال ۱۳۸۸ بود.

جایگاه زبان و ادبیات فارسی:

براساس اسناد تاریخی که در بایگانی ملی پاریس و در میان اوراق و اسناد خطی مربوط به تاریخ ایران موجوداست که گرچه مفاد آن درباره ایران نیست، اما مدرک معتبری برای پی بردن به عمق نفوذ فرهنگ ایران و زبان فارسی در این منطقه از جهان است. این نامه درباره روابط سلطان عمان و زنگبار با دولت فرانسه است و مربوط به اوایل قرن نوزدهم میلادی است.اما اهمیت و ارزش بیشتراین نامه از این نظراست که امامان عمان و زنگبار تا اواسط سده سیزدهم هجری مکاتبات رسمی خود را حتی به غیر فارس زبانان به زبا ن فارسی می نوشته اند.

عمانی ها اظهار تمایل فراوانی دارند تا زبان فارسی فرا بگیرند. ولی تا کنون برای این مسئله حرکت جدی صورت نگرفته است . خصوصا که بسیاری از مردم عمان مایل هستند که به ایران مسافرت کنند.

 میوه های گرمسیری در شهر صلاله