دموکراسی کلاسیک
نوع اول
دموکراسی کلاسیک آتن
در قرن پنجم ق . م آتن در میان بسیاری از قدرت های یونانی رقیب به عنوان برترین «دولت شهر» یا «جمهوری شهر» که همان پلیس است سربرکرد.
تاریخ آتن شامل دولت شهر و جمهوریت و حتی قدرت جباران و خودکامگان است. آرمان ها و هدف ها دموکراسی آتن هم در خطابه معروف مربوط به دفن که منسوب به پریکلس یکی از شهروندان, سرداران و سیاست مداران برجسته آتی است به گونه ای شگرف بازگو شده است.
“پریکلس اجتماعی را توصیف می کند که در آن همه شهروندان می توانند و در حقیقت ناچارند در پی ریزی و تقویت زندگی عمومی مشارکت جویند. شهروندان برای مشارکت در مسائل عمومی، رسما با موانع ناشی از مرتبه و ثروت مواجه نیستند. مردم در امر قانون گذاری یا کارکرد های قضایی قدرت حاکمیت , قدرت فائقه دارند.”
مفهوم آتنی «شهروند» متضمن سهیم بودن و مشارکت مستقیم در امور دولت است.
«چنان که پریکلس می گوید: ما نمی گوئیم کسی که به سیاست علاقه ندارد و سرگرم کار خویش است، بلکه می گوئیم او اصولا در این جا کاری ندارد.»
زندگی خوب فقط در پلیس امکان پذیر بود و نه در بیرون پلیس .
۱-۱- چکیده مدل شماره یک دموکراسی کلاسیک
اصل توجیه کننده
شهروندان باید از برابری سیاسی برخوردار شوند تا آزادانه به نوبت فرمانروایی فرمانبرداری کنند.
خصوصیت اصلی
– شهروندان مستقیما در امور قانونگذاری و قضایی مشارکت دارند.
– قدرت حکومت در دست مجمع شهرواندان است .
– محدوده ی قدرت حکومت کلیه ی امور عمومی شهر را شامل می شود.
– روش ها متنوع انتخاب برای تصدی مناسب ( انتخاب مستقیم ، قرعه و چرخش مناسب)
– هیچ امتیازخاص شهرواندان معمولی را از صاحب منصبان دولتی متمایز نمی کند
– به استثنای منصب نظامی هیچ فردی نمی تواند دوبار عهده دار منصبی شود.
– دوره ی تصدی مناصب برای همه کوتاه است .
– در ازاء خدمات دولتی به افراد حقوق پرداخت می شود.
شرایط عمومی
– شهر دولت های کوچک
– اقتصاد برده داری وقت «آزاد» در اختیار شهروندان قرار می دهد.
– خدمات خانگی، یعنی کار زنان وقت مردان را برای انجام وظایف عمومی آزاد می کند.
– شهروند بودن، محدود به تعداد نسبتا اندکی از افراد است.
برگرفته از کتاب مدل های دموکراسی پرفسور دیوید هلد
کاری از سید محسن مدنی